14 MART 2024 DÜNYA BÖBREK GÜNÜ
Dünya Böbrek Günü, her yıl Mart ayının ikinci perşembe günü tüm dünyada; böbrek sağlığının önemini hatırlamak ve böbrek hastalıklarının farkındalığını arttırmak için kutlanan bir gündür. Böbrekler, vücudumuzun atık maddelerini temizlemesi, sıvı dengesini düzenlemesi ve kan basıncını kontrol etmesi gibi hayati işlevleri yerine getirir.
Böbreğin metabolik ve hormonal fonksiyonlarında ilerleyici ve geri dönüşsüz kayıp ile seyreden kronik böbrek hastalığı sıklığı ülkemizde de tüm dünyada olduğu gibi her geçen yıl artmaktadır. Yapılan çalışmalar, dünya genelinde her 10 erişkinden birisinde, ülkemizde ise her 6-7 erişkinden birinde çeşitli evrelerde böbrek hastalığı bulunduğunu göstermiştir. Kronik böbrek hastalığı erken saptandığında önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir olmasına karşın, sıklıkla sinsi seyreden bir hastalık olduğu ve erken evrelerde belirti vermediği için farkındalığı düşüktür. Hastaların sadece %10’u böbrek hastası olduğunun farkındadır. Bu durum, hastalığın tedavisiz kalmasına ve uzun bir zaman diliminde son döneme kadar ilerlemesine yol açar.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kronik böbrek hastalığının en sık görülen iki nedeni şeker hastalığı ve tansiyon yüksekliğidir. Ayrıca kalp ve damar hastalıkları, çeşitli nefritler, böbrek taşları, idrar yollarındaki yapısal bozukluklar, enfeksiyonlar, özellikle polikistik böbrek hastalığı olmak üzere kalıtsal hastalıklar da kronik böbrek hastalığına yol açabilir.
Böbrek Hastalığından korunmak için tavsiyeler;
*Sağlıklı Beslenme Alışkanlıkları Edinin; dengeli bir diyet, az tuz, düşük yağlı ve işlenmemiş taze meyve ve sebze gibi gıdaları tercih edin.
*Sıvı Tüketimine Dikkat Edin; günlük yeterli miktarda su içmek, böbreklerin sağlıklı bir şekilde çalışmasını destekler.
*Düzenli Egzersiz Yapın; düzenli egzersiz yapmak kan basıncını düzenler ve kilo kontrolüne yardımcı olur.
*Sigara ve Alkol Tüketiminden Kaçının; sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi, böbrek sağlığını olumsuz yönde etkiler. Sigara içmek, böbreklerin kan akışını azaltır ve böbrek hastalığı riskini artırırken, aşırı alkol tüketimi böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkiler.
*Hastalık ve İlaçlarınızı Takip Edin; hali hazırda bir sağlık sorununuz varsa veya belirli ilaçları kullanıyorsanız, düzenli olarak doktorunuzla kontrol randevularına gitmeyi ihmal etmeyin. Ağrı kesici ilaçları mümkün olduğunca kullanmayın.
Gençler İçin Özel Uyarılar:
*Gençler, en azından yılda bir kez kan testi yaptırmalıdır. Bu testler, böbrek fonksiyonlarını kontrol etmek için önemlidir ve erken teşhis böbrek hastalığı gelişim riskini azaltabilir.
*Protein tozu, enerji içecekleri gibi maddeler, gençler arasında oldukça popüler, ancak bu tür takviyelerin aşırı kullanımı böbrek sağlığını olumsuz etkileyebilir.
*Vücut şekillendirme ve kas kitlesini arttırmak amacıyla tercih edilen yüksek proteinli diyetler ve protein tozlarının uzman hekim ya da diyetisyen kontrolü olmaksızın kullanımı, böbrek taşı, protein kaçağı, böbrek yetmezliği gibi pek çok sağlık problemine yol açabilir. Bu tür bir beslenmeye geçmeden önce kişinin altta yatan böbrek hastalığı, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, böbrek taşları ve gut hastalığı gibi böbrek hastalığı gelişimini kolaylaştıran hastalıkları olup olmadığına bakılmalıdır.
Böbrek sağlığınızı korumak için bugün küçük adımlar atarak büyük farklar yaratabilirsiniz. Kendinize ve sevdiklerinize bir iyilik yapın, böbrek sağlığınızı koruyun!
Sağlıkla kalın,
İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı
Uzm. Dr. Zeynep Ural
14 Mart 2024